Kunst, cultuur toerisme in Alveringem, het sociale leven en de geschiedenis van Alveringem, al wat er in Alveringem leeft, dit is waar het hier om gaat. Stap voor stap zetten we Alveringem in al zijn culturele faccetten in woord en beeld, een interactie tussen interesse en informatie uit de streek.
Ben je niet van Alveringem? Dan kunnen we jou misschien verassen met de touristische informatie zodat je weet wat je er kunt beleven.

Hou je ervan om cultuur te beleven door tentoonstellingen van kunst of culturele voorstellingen te gaan bezoeken? Dan zul je vast en zeker tevreden zijn met onze culturele agenda van Alveringem! Ben je zelf organisator? Conacteer ons dan zeker zodat ook jou activiteiten hier aan bod mogen komen.

---

Gemeente Alveringem

In de West Vlaamse Westhoek, tussen Veurne en Poperinge vind je de rustig gelegen plattelandsgemeente Alveringem.
Alveringem telt negen gemeenten, Alveringem zelf en acht deelgemeenten, allemaal zeer kleine dorpjes met een pittoresk karrakter. Sommige dorpjes hebben zelfs geen plein zoals het dorpje Oeren, dat enkel maar een kerk, een militaire begraafplaats, een oude herberg en een oude herenhoeve als dorpskern heeft, of Sint-Rijkers, waarvan de dorpskern volledig verdwenen is.

De gemeente Alveringem telt samen met zijn acht deelgemeentes ongeveer vijfduizend inwoners over een totale oppervlakte van tachtig vierkante kilometer. Door het landschap heen stromen er twee wateren. Ten zuiden van het gebied stroomt de rivier "De Ijzer" en door het centrum van Alveringem loopt het kanaal "De Lovaart".

---

 

Deelgemeentes

De acht deelgemeentes van Alveringem:

 

 

---

 

Cultuur in Alveringem

Als landelijke gemeente heeft Alveringem tal van prachtige stukjes erfgoed die de eerste en tweede wereldoorlogen hebben overleefd. De meeste kerken zijn zestien à zeventiende eeuwse kerken uit de gotiek. De dorpen zijn ontstaan rond de jaren 1100 als heerlijkheden onder het burggraafschap Veurne-Ambacht. Toen werden verschillende romaanse kerken gebouwd. Van de vroegere Romaanse kerken blijft nog weinig over, enkel nog hier en daar zichtbaarheden van ijzerzandsteen in de aanzet van de gebouwen. De kerken hebben het zwaar te verduren gekregen tijdens de beeldenstorm en nadien tijdens de franse revolutie waarna de meesten zijn herbouwd in gele baksteen, typerend voor deze streek.

Ook enkele oude kasteelhoeves zijn bewaard gebleven zoals het Hof van Wyckhuize dat dateert uit 1605 en de laat-middeleeuwse motehoeve in Oeren. Ook het Kerkje van Oeren draagt een prachtig staaltje geschiedenis mee en wordt heden gebruikt voor tentoonstellingen en culturele evenementen.

Alveringem heeft verschillende interesante museums zoals het Mout- en Brouwhuis de Snoek, een nog volledig intacte brouwerij en mouterij uit de 19de eeuw of Brouwerij Feys, die dateert uit 1883 en in zijn tijd de op één na grootste brouwerij van België was. Ook het openluchtmuseum Bachten de Kupe geeft een beeld van het 17e-eeuwse leven in de streek van de Westhoek.

---

 

Cultuurhuizen, zalen en schouburgen in Alveringem

Alveringem heeft in elk van zijn gemeenten een zaal voor culturele activiteiten ter beschikking. Hieronder vind je ze allemaal op een rij. Wil je informatie over deze zalen, neem dan contact op met de dienst cultuur van Alveringem of via de contactgegevens die je hieronder bij de cultuuracomodaties ziet staan.

---

 

Kunstenaars in Alveringem

 

• De Witte Johny [SCHILDERKUNST]
  Kasteeldreef 2, Gijverinkhove
  WEB: /
  

Bent u een kunstenaar uit Alveringem of deelgemeentes en komt u niet in deze lijst voor? Neem dan contact op met ons zodat ook u hier kunt gevonden worden.

---

 

Galerijen en tentoonstellingsruimtes in Alveringem

 

• Kunstateljee Johny De Witte [GALERIJ]
  Kasteeldreef 2, Gijverinkhove
  TEL: 058 29 80 98 GSM: 0476 20 09 63
  WEB: /
  OPENINGSUREN: dinsdag t.e.m. zaterdag van 14 uur tot 18 uur (ook mogelijk op afspraak)
  


• Kerk van Oeren [TENTOONSTELLINGSRUIMTE]
  Oerenstraat 21, Oeren
  TEL: 058 28 88 81 GSM: /
  WEB: http://www.alveringem.be/
  OPENINGSUREN: /
  


• Hof van Wyckhuize [TENTOONSTELLINGSRUIMTE]
  Sint-Rijkersstraat 19, Alveringem
  TEL: 058 28 88 81 GSM: /
  WEB: http://www.alveringem.be/
  OPENINGSUREN: maandag t.e.m. vrijdag van 10 uur tot 12 uur en van 13 uur tot 16 uur; Op zon- en feestdagen open van 13 uur 30 tot 16 uur
  

---

 

Toerisme in Alveringem

De streek rond Alveringem is een aangename streek voor een uitstapje met de fiets. Je kunt er ook met de wagen naartoe en dan ter plaatse een fiets huren. Langs de vele kleine pittoreske dorpjes door de landelijke wegen van de westhoek is het puur genieten van natuur en Vlaamse geschiedenis.

Alveringem kent een grote brouwerijgeschiedenis en de twee oude brouwerijen die nu zijn ingericht als museum en cultuurhuis zijn daar nog steeds getuige van. Ook het openluchtmuseum Bachten de Kupe is zeker de moeite waard voor wie wil proeven van het zeventiende-eeuwse Vlaamse leven in de westhoek.

Ook voor wandelaars is deze streek een waar genot. Je wandeld er tussen open velden of langs het water van de Lovaart of de Ijzer. De streek is altijd rustig, zonder al te veel verkeer. Wil je bos? Dan is er het jonge Eversambos dat aangeplant werd op de plaats waar vroeger de Eversam abdij stond die in 1794 uit het landschap verdween. Enkele restanten van de abdij zoals een schuur en de ruïnes van een andere schuur vormen heden de Eversam Hoeve.

---

 

Musea in Alveringem:

 

 

 

---

 

Recreatie in Alveringem:

In Stavele vind je het 40 hectare grote natuurpark, het Eversambos. Het jonge bos heeft een rijke waaier aan boom- en struikgewassen en de steeds vochtige grond is een rijke voedingsboden voor verschillende soorten prachtige paddenstoelen. De Beekjes en greppels begroeid met allerlei waterplantjes zorgen er voor prachtige tafferelen in het landschap. Vele kleine weggetjes kronkelen zich door het bos heen naar de interessantste plekjes in de natuur.

 

Zin voor een stevige wandeling? Dan is het Eversambos precies wat je wilt ontdekken! Natuurliefhebbers vinden hier hun interesses in de rijke aanwezigheid van planten, insecten, vogels en wild.
De buitenrand van het Eversambos is beplant met wilgen, essen, en elzen. Deze groeien vrij snel en zorgen voor beschutting voor de traag groeiende bomen zoals eik, beuk en haagbeuk. Rondom het domein vind je een bloemenrijke struikenborder die de overgang maakt naar de open velden. In en rond het water zorgen watertorkruid en echte koekoeksbloem voor een prachtig schilderachtig landschap.
De zware klei en zandleembodem zorgen ervoor dat het bos zeer vochtig is. Dit is ideaal voor paddenstoelen zoals Bonte haarmuts, witte anijstrechterzwam en lilaroze kalknetje, soorten die je er zeker vindt.

 

 

---

 

Erfgoed in Alveringem:

Hieronder vind je een samenvatting met erfgoed uit Alveringem en deelgemeentes. Natuurlijk is er meer erfgoed dan hier getoond, maar dit is dan niet altijd toegankelijk of is minder interesant voor de toerist. De hieronder aangegeven stukjes erfgoed zijn alvast het bezichtigen waard! Ook hebben de meeste een aardig staaltje geschiedenis of dragen ze een mooi verhaal met zich mee. Wanneer je erop klikt kom je er dan meer over te weten.

Een wandeling wordt pas echt aangenaam wanneer je luisterd naar de vele zangvogels die er hun plaats vinden tussen de dichte vruchtdragende struikgewassen. Ook de Ransuil vind hier zijn stek. Het struikgewas vormt ook beschutting voor vossen en hazen en konijnen houden er van de open grasvelden.

Vroeger was de Eversamabdij er gevestigd. Nadat ze in 1794 afbrande maakte men plannen voor wederopbouw. Echter door de slechte financiën ging de restauratie traag vooruit. Na de Franse revolutie was de verwoesting te groot en het geld was op. Zo verdween de abdij voorgoed uit het landschap. Slechts twee schuren, waarvan één ruïne, zijn hier nog een getuigenis van. Deze vormen de Eversamhoeve. Het ovale middenpad door het bos toont de vroegere paardenpiste van de toenmalige paardenfokkerij bij de abdijhoeve aan. Interessant om te weten dat hier ooit de wieg van vele dorpen en gemeenten was gevestigd. Zo wandel je niet alleen in de natuur maar ook op de plaats waar de meeste geschiedenis van groot Alveringem is geschreven.

 

 

 

---

 

Geschiedenis Alveringem

De geschiedenis van Alveringem start bij een strategische ligging van drie ringwalburgen uit de negende eeuw. Dan volgt de vesting van een abdij waardoor dan ook parochies werden opgericht, vervolgens teisterde de pest de ganse streek, dan had men de beeldenstormers die door de streek raasden, de franse revolutionisten die het vuur lieten laaien en vervolgens de grote oorlogen waarvan de sporen onuitwisbaar zijn achtergebleven. Deze punten worden hieronder uiteengezet.

 

De naam "Alveringem"

De vroegst gekende vermeldingen van Alveringem dateren uit 1066 en werd toen geschreven als "Alfringehem" of afgekort "Alfring, ook als "Aluerinkehem" en "Alfrenchem".

 

Vroegste vestingen

Op luchtfoto's en sattelietbeelden van Alveringem is duidelijk te zien dat er overblijfselen zijn van drie ringwalburgen. Een eerste schuin voor de kerk die nog duidelijkst zichtbaar is, een tweede ten zuiden van Alveringem tussen klarewal en de Lovaart en vermoedelijk een derde in Oeren waarvan de laatste sporen praktisch zijn verdwenen door bewerking van de grond met landbouwtuig. In en rond de streek van vlaanderen bouwde men tussen het jaar 850 en 900 verschillende gracht-walversterkingen om zich te kunnen verdedigen tegen invallen van de Vikkings. Hoe het komt dat er hier dergelijke verdedigingsburgen zo dicht opeen werden opgericht is niet duidelijk.

 

De "Eversam abdij" te Stavele

In 1091 werd er in Stavlele door Walbertus, de kanunnik van Kassel, een augustijner abdij gesticht, dit wil zeggen een abdij onder de kloosterregel van de Heilige Augustinus. Toen in die tijd waren er in de Westhoek reeds een vijftal van die abdijen. De Eversam abdij stond in voor de parochies Sint-Rijkers, Hoogstade, Pollinkhove, het Frans-Vlaamse Fromelles en later ook Stavele, dat rond 1142 werd gesticht en in 1250 ook een kerk werd gebouwd.

 

De Zwarte Dood en hongersnood

Tussen 1347 en 1352 werd de gehele streek geteisterd door de Zwarte Dood, ook wel de Pest genoemd. De ziekte werd overgedragen door ratten op mensen en eiste een zware tol in de dorpen en landstreken van Alveringem. Ook de Eversam abdij, het parochiale middelpunt van de streek, kreeg zware klappen en de economische en sociale bloei stortte in. Daarop volgde de grote hongersnood die ook hier een grote tol aan de bevolking eiste.

 

Geschiedenis in vlammen

In 1369 brande het grootste deel van de Eversam abdij af. Hierbij ging het gehele kloostergedeelte met kerk en refter in de vlammen op. De spijtigste zaak is dat ook het archief samen met de bibliotheek met tal van oude perkamenten in de vlammen is opgegaan, een schat aan geschiedenis. Dit had ons veel kunnen vertellen over de geschiedenis van Alveringem en omligende dorpen, hadden we nog maar enkele van deze documenten gehad.

 

De beeldenstorm

In 1566 razen de beeldenstormers door de Alveringemse dorpen en richten veel schade aan gebouwen en kerken. Na de beeldenstorm werd er voor de parochie Alveringem een nieuwe Romaanse hallenkerk met vieringtoren gebouwd. De restanten van deze oorspronkelijke kerk zijn nog zichtbaar in de fundamenten van het hedendaagse kerkgebouw.

 

Alveringem tijdens de Franse Revolutie

Na de brand in de Eversam abdij en de vernielingen van de beeldenstormers begon stilaan de heropbouw samen met de bouw van de nieuwe kerk te Alveringem. De Eversam abdij was nog niet af toen de Franse revolutie begon. Het abdijcomplex werd hierbij in 1794 volledig verwoest, wat het einde van de Eversam abdij betekende. Ook andere gebouwen zoals de kerk van stavele en het romaanse bedehuis van Hoogstade werden samen met vele woningen en boerderijen volledig platgebrand. Daarom rest er in deze streek ook weinig van voor die tijd behalve wat fundamenten, overblijfselen in het landschap en het Hof van Wyckhuize.

 

Alveringem tijdens de eerste Wereldoorlog

Alveringem was een rustplaats voor velen van de frontsoldaten. De kroegen en brouwerijen draaiden op volle toeren en de streek werd een basis van militaire hospitalen. De Eversamhoeve werd gebruikt als militaire wasserette waar kloosterzusters de was deden van de aan het front gelegerden. Toch stierven er vele soldaten in deze streek, niet alleen in de strijd maar ook nadat ze van andere streken naar één van de hospitalen werden overgebracht. Verzorging was dan ook vaak premitief en men had soms maar weinig middelen. Langs de lovaart en de Ijzer werden er loopgraven gedolven waar men vocht tegen de duitse linnies. Het "Pannendorp" is hier een teken van. Het is een kunstwerk van Stijn Claaikens die de linnies in twee kleuren aanduid. Het kunstwerk staat op de plaats waar vroeger een pannenfabriek stond die door de oorlog werd vernield.

 

© Vlaams Cultuurnet