Perspectief tekenen is een regel bij het tekenen waarbij diepte wordt weergegeven door alle lijnen in één of meerdere punten te laten verdwijnen. De punten waarin de lijnen van het perspectief verdwijnen heet men dan ook "verdwijnpunten" of "vluchtpunten". In dit artikel leren we je de basis van het perspectief tekenen waarin we de drie vormen van perspectief zullen bespreken, namelijk de basistheorie van het perspectieftekenen in éénpuntsperspectief, tweepuntsperspectief en driepuntsperspectief.
Indien je de basis van deze drie vormen perspectief tekenen onder de knie hebt, valt er nog heel wat te leren over het tekenen van bijvoorbeeld cirkels in perspectief of hoe men perspectief kan tekenen op de juiste schaal. Deze "specialisaties" in perspectief tekenen worden in verdere tutorials behandeld. Laten we beginnen met de basisregels van het perspectief tekenen die hier in volgende stappen zo eenvoudig mogelijk zullen worden uitgelegd.
PERSPECTIEF TEKENEN - INHOUD
- Introductie tot het perspectief tekenen
- Perspectief tekenen met 1 punt - één punt perspectief
- Perspectief tekenen met 2 punten - twee punt perspectief
- Perspectief tekenen met 3 punten - drie punt perspectief
- Perspectief tekenen: meerdere punten combineren in één tekening
Wat heb ik nodig om perspectief te tekenen?
Belangrijk in het perspectief tekenen is over een goede lat te beschikken. Zorg ervoor dat je een lat hebt die lang genoeg is maar een kortere lat is makkelijker te hanteren voor het grootste deel van de perspectieftekening. Een lange lat heeft best een antisliblaag aan de onderzijde, terwijl de kortere lat die transparant is dan weer goed is omdat je er alle lijnen van je perspectieftekening doorheen kan zien.
Zorg ervoor, vooraleer je begint te tekenen, dat je potloodpunt scherp genoeg is zodat je gedetailleerd tewerk kunt gaan. Perspectief tekenen is vaak millimeterwerk waardoor een vulpotlood misschien wel de beste optie kan zijn. Je neemt best geen te hard potlood omdat vele lijnen in je perspectieftekening nadien moeten kunnen worden uitgegomd. Een HB-potlood is ideaal voor het tekenen van perspectief.
Wanneer je grote perspectieven wenst te tekenen liggen de punten vaak ver uiteen zodat je meerdere tekenbladen zult nodig hebben. Daarom kan het handig zijn om kleefband bij de hand te hebben om je tekenbladen aan de tafel of aan elkaar te bevestigen zodat ze niet kunnen verschuiven tijdens het tekenen waardoor de nauwkeurigheid van het perspectief zou verloren gaan.
Introductie tot het perspectief tekenen
Bij perspectief tekenen moet men rekening houden met het principe dat alles wat men ziet verdwijnt in de verte. Hoe verder iets van ons oog is verwijderd, hoe kleiner het wordt. Bijvoorbeeld wanneer een vrachtwagen van ons wegrijdt: de vrachtwagen is groot wanneer wij er vlak voor staan, maar hoe verder hij van ons wegrijdt, hoe kleiner hij wordt, tot we hem uiteindelijk niet meer zien. De vrachtwagen is dan verdwenen in het verdwijnpunt van het perspectief. Maar niet enkel de vrachtwagen verdwijnt in het perspectief, ook de straat waarop de vrachtwagen rijdt in de verte is niet meer zichtbaar omdat ook deze, en alles errond verdwijnt in het verdwijnpunt of vluchtpunt van het perspectief. Snap je waarom alles naar een punt moet worden getekend?
Ook bij objecten is dit de regel, dat alle lijnen naar een bepaald punt in het perspectief lopen. Wanneer we voor een lange schuur staan, dan is de voorkant groter in ons zicht dan de achterzijde omdat ook het gebouw zou verdwijnen in het perspectief indien het lang genoeg zou zijn. Ook wanneer men een tafel ziet staan, dan is de naar ons toe gerichte zijde visueel groter dan de van ons verwijderde zijde. Dit is hetzelfde principe van het perspectief.
Hoe begin je dan een perspectieftekening? Je tekent altijd eerst de horizonlijn. Op die lijn komen de perspectiefpunten waarheen alle lijnen lopen.
Perspectief tekenen met 1 punt - één punt perspectief
Bij perspectief met één punt kijkt men steeds op een recht vlak. Een object staat dus met een vlak of zijde recht voor je zodat je steeds horizontale lijnen en verticale lijnen in het zicht hebt.
Bij een kubus in éénpuntsperspectief teken je dus eerst een vierkant. Dan teken je vanaf de hoeken van het vierkant lijnen naar het vluchtpunt. Met een horizontale en/of verticale lijn iets verder in het perspectief teken je de kubus af.
OEFENING - Een kubus in 1 punt perspectief:
- Teken op een blad een horizontale lijn. Zet in het midden van die lijn een duidelijk punt.
- Begin steeds met het tekenen van een vierkant voor het voorste vlak van de kubus.
- Daarna verbind je de hoeken van de kubus met het perspectiefpunt.
- Nu teken je de horizontale en verticale lijnen van het achterste vlak om de kubus in perspectief af te werken.
Let wel, wanneer het voorste vlak van de kubus voor het vluchtpunt komt te staan dan worden de lijnen naar het vluchtpunt niet meer waargenomen.
Om een kamer in éénpuntsperspectief te tekenen begin je met de achterwand waar je recht op kijkt. dan teken je lijnen vanaf de hoeken weg van het perspectiefpunt naar de buitenrand van je blad toe.
OEFENING - Een kamer in 1 punt perspectief:
- Teken op een blad een horizontale lijn. Zet in het midden van die lijn een duidelijk punt.
- Teken een vierkant ongeveer in het midden van het blad (de horizonlijn ligt best op 1/3 van de bovenkant van het vierkant).
- Teken dan lijnen vanaf de hoeken van het verdwijnpunt weg naar de buitenkant van het blad toe
Nu heb je een eenvoudige kamer in 1 punt perspectief getekend, maar je kunt nog zoveel meer. Door de perspectieflijnen te onderbreken en er nog een vlak aan toe te voegen creëer je een extra hoek in de ruimte. Je kunt figuren in de ruimte gaan toevoegen zoals de kubus in 1 punt perspectief die hierboven werd uitgelegd.
Samenvatting 1 puntsperspectief:
Bij perspectief met één punt begin je steeds met een vlak, dan verbind je de hoeken. Bij een voorwerp in ééuntsperspectief teken je de lijnen naar het punt toe, bij een ruimte teken je van het punt weg.
Perspectief tekenen met 2 punten - twee punt perspectief
Tweepuntsperspectief is een perspectief die je kunt waarnemen wanneer je iets vanuit een hoek ziet. Bijvoorbeeld, wanneer je in een ruimte naar de hoek toekijkt dan neem je deze ruimte waar in tweepuntsperspectief. Hetzelfde geld wanneer je een voorwerp op een hoek aanschouwt, dan heeft dit perspectief twee punten.
Om een realistisch beeld te bekomen tekenen we de punten bij tweepuntsperspectief in veel gevallen tamelijk ver uiteen. We doen dit door bladen papier naast elkaar te leggen waarbij we uiterst links en uiterst rechts een punt zetten. We kleven deze bladen vast aan elkaar of aan de tafel zodat deze niet verschuiven tijdens het tekenen.
We nemen als eerste voorbeeld de kubus in perspectief met twee punten. Hierbij beginnen we steeds met het tekenen van de hoek van de kubus. Let op het volgende: bij tweepuntsperspectief bestaan er enkel verticale lijnen, geen horizontale lijnen dan de horizon zelf. verbind dan de uiteinden van de lijnen met de perspectiefpunten. Dan dien je enkel nog het einde van de kubus te bepalen met verticale lijnen en ook terug de uiteinden van je lijnen te verbinden met je vluchtpunten.
OEFENING: Een kubus tekenen in tweepuntsperspectief:
- Teken op een blad de horizonlijn en zet links en rechts op de lijn een duidelijk punt dicht tegen de rand van het blad.
- Teken onder de horizonlijn een verticale lijn zoals in het voorbeeld is te zien (de groene lijn).
- Verbind de uiteinden van deze lijn met de verdwijnpunten links en rechts.
- Teken dan een verticale lijn tussen de twee lijnen links en een verticale lijn tussen de twee lijnen rechts om het einde van de twee zijden van de kubus aan te geven.
- Verbind nu ook het bovenste van de twee lijnen met het vluchtpunt aan de tegenovergestelde zijde van het blad.
Zo teken je een kubus in tweeepuntsperspectief. Oefen nu verder en teken kubussen in tweepuntsperspectief zowel boven als onder de horizon of links of rechts van je blad. Zet hierbij misschien de punten ook eens wat verder van elkaar zodat je ziet welke uitwerking dit heeft.
Bij een ruimte in tweepuntsperspectief teken je eerst de hoek van de kamer door middel van een eenvoudige verticale lijn. Dan teken je de lijnen vanaf hoeken weg van het perspectiefpunt waarnaar de lijn refereert. Alle lijnen die van het perspectiefpunt van de ene kant van het blad komen, worden getekend aan de andere helft van het blad.
OEFENING: Een kamer tekenen in tweepuntsperspectief
- Neem drie bladen en kleef deze liggend (landschap gericht) naast elkaar. Je kunt ook een kader uit een blad nemen om je tekening in te maken zoals in het voorbeeld is te zien.
- Teken dan de horizonlijn met twee verdwijnpunten links en rechts.
- Teken nu de hoek van de kamer door een verticale lijn te tekenen kruisend met de horizonlijn.
- Teken nu aan de uiteinden van de verticale lijn aan elke zijde twee lijnen van de vluchtpunten weg naar de andere zijde van het blad toe (zie voorbeeld).
Nu kun je nog meer toevoegingen doen aan de ruimte zoals een extra hoek of voorwerpen die je erin kunt plaatsen. Oefen veel, zo groeit je inzicht en zal je steeds beter worden in het perspectief tekenen.
Samenvatting tweepuntsperspectief:
Bij perspectief met twee punten begin je steeds met een verticale lijn. Enkel de horizon loopt horizontaal en al de rest loopt naar 2 vluchtpunten links en rechts van het blad.
Perspectief tekenen met 3 punten - drie punt perspectief
Driepuntsperspectief tekenen is tekenen in drie dimensies, of "driedimensionaal tekenen" . Je behoud je twee punten van het tweepuntsperspectief maar voegt er nog een derde bij onderaan je tekenblad. Meestal bevinden zich voor grote tekeningen de punten buiten het blad. Bij driepuntsperspectief houden we het hier bij de basis.
Een kubus in driepuntsperspectief wordt getekend vanuit de hoek van de kubus. Je begint bij de dichtstbij zijnde hoek en tekent een lijn naar elk van de vluchtpunten. Alle lijnen lopen hier naar een van de vluchtpunten, dus teken zo verder tot het bekomen van de kubus zoals hieronder weergegeven.
Perspectief tekenen: meerdere punten combineren in één tekening
Je kunt ook meerdere punten samen gebruiken in één perspectieftekening. Wanneer je bij tweepuntsperspectief punten opschuift naar rechts om een voorwerp te draaien in het perspectief, zorg er dan voor dat de punten even ver uit elkaar staan als de ander punten die je reeds hebt gebruikt. Nummer de punten om fouten te voorkomen. Wanneer je een eenpuntsperspectief in je tweepuntsperspectief verwerkt, dan moet het punt exact in het midden staan van het blad, en er kan maar één punt worden gebruikt in dezelfde tekening, ook al staan er nog andere voorwerpen in éénpuntsperspectief.
Zie ook:
Een cirkel in perspectief tekenen